Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn dành tình cảm đặc biệt cho đồng bào miền Nam. Bác từng nhiều lần nói rằng: “Miền Nam yêu quý luôn ở trong trái tim tôi ”.
Chủ tịch Hồ Chí Minh với các Anh hùng, dũng sĩ miền Nam ra thăm miền Bắc. 28/2/1969. Ảnh: Tư liệu
Đồng bào miền Nam cũng luôn dành những tình cảm yêu quý nhất, kính trọng nhất đối với Người như những câu thơ đầy xúc động của nhà thơ Tố Hữu:
“Bác nhớ miền Nam, nỗi nhớ nhà
Miền Nam mong Bác, nỗi mong cha”
(Bác ơi!)
Nam Bộ là máu thịt của Việt Nam
Sinh ra ở quê hương Nam Đàn, Nghệ An, nhưng thời niên thiếu, cậu bé Nguyễn Sinh Cung và gia đình lại sống ở Cố đô Huế. Năm 1911, từ bến cảng Nhà Rồng, Sài Gòn, người thanh niên Nguyễn Tất Thành đã ra đi tìm đường cứu nước với một quyết tâm cháy bỏng “Tự do cho đồng bào tôi, độc lập cho Tổ quốc tôi, đấy là tất cả những điều tôi muốn, đấy là tất cả những điều tôi hiểu”. (1)
Và từ đấy đến lúc đi xa, ngót 60 năm, lãnh tụ Hồ Chí Minh không được trở lại mảnh đất miền Nam đau thương và quật khởi. Đó là một nỗi áy náy khôn nguôi của Bác. Tuy vậy, hình ảnh đồng bào và chiến sỹ miền Nam luôn luôn in đậm trong trái tim Người.
Các đại biểu tại Đại hội Anh hùng, Chiến sỹ thi đua, Dũng sỹ các Lực lượng vũ trang nhân dân miền Nam Việt Nam lần thứ hai, diễn ra tại vùng giải phóng, tháng 9/1967. Ảnh: Minh Hòa/TTXVN
Trong cuộc đấu tranh đầy hy sinh gian khổ, đồng bào miền Nam chiến đấu kiên cường, Bác luôn theo sát từng bước đi của cách mạng miền Nam. Sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945 và kháng chiến chống Pháp, đặc biệt thời kỳ đầu của Nam bộ kháng chiến, Bác luôn chia sẻ những đau thương mất mát với đồng bào miền Nam anh dũng kiên cường “Thành đồng Tổ quốc”.
Bác từng nói những câu xúc động: “Ở miền Nam, mỗi người, mỗi gia đình đều có một nỗi đau khổ riêng. Gộp nỗi đau khổ riêng của mỗi người, mỗi gia đình lại thì thành nỗi đau khổ của tôi”. (2)
Bác luôn trăn trở: “Một ngày mà Tổ quốc chưa thống nhất, đồng bào còn chịu khổ là một ngày tôi ăn không ngon, ngủ không yên.” (3)
Ngày 1/6/1946, trước khi lên đường sang Pháp tìm giải pháp cứu vãn hòa bình ở Việt Nam, Bác đã gửi thư cho đồng bào Nam bộ khẳng định: “Đồng bào Nam bộ là dân nước Việt Nam”.(4)
Phong trào Đồng Khởi đầu thập kỷ 60 với sự ra đời của Đội quân tóc dài tỉnh Bến Tre đã vận dụng nhuần nhuyễn phương châm 3 mũi giáp công để tấn công Mỹ-Ngụy, vang danh và nhân rộng khắp miền Nam, đóng một vai trò quan trọng trong sự nghiệp đấu tranh cách mạng ở miền Nam thời kỳ chống Mỹ, cứu nước. Ảnh: Tư liệu TTXVN
Tại Hội nghị Việt - Pháp ở Fontainebleau, Bác tuyên bố: “Nam Bộ là máu của máu Việt Nam, là thịt của thịt Việt Nam. Sông có thể cạn, núi có thể mòn, song chân lý ấy không bao giờ thay đổi.” (5)
Trong lời tuyên bố với quốc dân khi từ Pháp về, Bác khẳng định: “Với quyết tâm của đồng bào, với quyết tâm của toàn thể nhân dân, Nam bộ nhất định trở lại cùng thân ái chung trong lòng Tổ quốc.” (6)
Kết thúc cuộc kháng chiến lần thứ nhất, đất nước lại bị chia cắt, Bác viết thư gửi bộ đội và gia đình cán bộ miền Nam tập kết ra Bắc (tháng 9/1954): “Đến ngày hòa bình đã được củng cố, thống nhất được thực hiện, độc lập dân chủ đã hoàn thành, đồng bào sẽ vui vẻ trở về quê cũ. Lúc đó rất có thể tôi sẽ cùng đồng bào vào thăm miền Nam yêu quý của chúng ta”. (7)
Miền Nam yêu quý luôn ở trong trái tim tôi
Suốt những năm kháng chiến chống Mỹ xâm lược (1955-1969), Bác luôn theo sát từng bước đi của cách mạng miền Nam.
Năm 1962, Bác vui mừng được gặp Đoàn đại biểu Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam ra thǎm miền Bắc. Bác đã đặt bàn tay lên ngực trái rồi cảm động nói: “Bác chẳng có gì tặng lại cả, chỉ có cái này: Miền Nam yêu quý luôn ở trong trái tim tôi”.
Năm 1963, khi được tin Quốc hội tặng thưởng huân chương cao quý nhất của nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa, Bác đã cảm ơn Quốc hội và nói: “Trong khi miền Bắc ra sức thi đua xây dựng chủ nghĩa xã hội để ủng hộ đồng bào miền Nam, thì đồng bào miền Nam đã anh dũng chiến đấu để bảo vệ công cuộc xây dựng hoà bình ở miền Bắc. Cho nên nhân dân miền Bắc từng giờ từng phút nhớ đến đồng bào miền Nam.
Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đại tướng Võ Nguyên Giáp cùng Đoàn đại biểu Anh hùng, chiến sĩ thi đua các lực lượng vũ trang nhân dân giải phóng miền Nam ra thăm miền Bắc. 11/11/1965. Ảnh: Tư liệu/TTXVN
Gần 20 năm trường, hết đấu tranh chống thực dân Pháp, lại đấu tranh chống Mỹ - Diệm, đồng bào miền Nam thật là xứng đáng với danh hiệu thành đồng Tổ quốc và xứng được tặng thưởng Huân chương cao quý này. Vì những lẽ đó tôi xin Quốc hội đồng ý thế này: Chờ đến ngày miền Nam được hoàn toàn giải phóng, Tổ quốc hòa bình thống nhất, Bắc - Nam sum họp một nhà, Quốc hội cho phép đồng bào miền Nam trao tặng cho tôi Huân chương cao quý này. Như vậy toàn dân ta sẽ sung sướng vui mừng”. (8)
Nǎm 1965, gặp đoàn anh hùng dũng sỹ miền Nam ra thăm miền Bắc. Khi cả đoàn khóc vì sung sướng, cảm động và vây quanh Bác, Người xúc động nói: “Bác mong các cháu lắm, Bác nhớ đồng bào miền Nam lắm”.
Bác hỏi chuyện chiến trường và được biết tâm tư của đồng bào cán bộ chiến sỹ miền Nam “không sợ gian khổ, không sợ chết mà chỉ sợ một điều… sau này không được nhìn thấy Bác”.
Đại hội liên hoan Dũng sỹ diệt Mỹ lần thứ nhất của huyện Củ Chi, năm 1966. Ảnh: Tư liệu/TTXVN
Vừa nghe xong, Bác trào dâng nước mắt, khóc vì thương nhớ miền Nam. không sợ chết mà chỉ sợ một điều… sau này không được nhìn thấy Bác.” Vừa nghe xong, Bác trào dâng nước mắt, khóc vì thương nhớ miền Nam.
Tháng 8/1969, Bác nằm trên giường bệnh nhưng vẫn nghe báo cáo tình hình chiến trường, vẫn theo dõi bản đồ chiến sự miền Nam. Mỗi khi tỉnh dậy sau cơn mệt nặng, bao giờ Bác cũng hỏi tin tức về miền Nam.
Chưa vào được miền Nam, Bác yêu cầu hễ có đồng chí, đồng bào nào từ miền Nam ra thì phải cho Bác biết và đưa vào gặp Bác. Mỗi lần được gặp gỡ đại biểu từ miền Nam ra, Bác vui khoẻ hẳn lên:
“Các anh, các chị, ở trong ra
Những đứa con yêu trở lại nhà
Có phải mỗi lần, ta gặp Bác
Bác vui như trẻ lại cùng ta!”
(Theo chân Bác-Tố Hữu)
Trước lúc đi xa, trong Bản Di chúc, Bác đã dành tình cảm, niềm tin mãnh liệt cho đồng bào miền Nam, cho sự nghiệp giải phóng Tổ quốc.
Người viết: “Cuộc chống Mỹ, cứu nước của nhân dân ta dù phải kinh qua gian khổ, hy sinh nhiều hơn nữa, song nhất định thắng lợi hoàn toàn. Đó là một điều chắc chắn. Tôi có ý định đến ngày đó, tôi sẽ đi khắp hai miền Nam Bắc, để chúc mừng đồng bào, cán bộ và chiến sỹ anh hùng; thǎm hỏi các cụ phụ lão, các cháu thanh niên và nhi đồng yêu quý của chúng ta”. (9)
Khi đọc Di chúc của Bác, nhà thơ Xuân Thuỷ đã viết:
“Còn non, còn nước, còn người
Thắng giặc Mỹ, ta sẽ xây dựng hơn mười ngày nay
Ôi tự hào, tin tưởng, lạc quan thay
Bác vẽ sẵn cảnh vườn Xuân Thống nhất!”
Đáp lại tình cảm của Bác, nhân dân miền Nam, với sự hỗ trợ đắc lực của miền Bắc, đã chiến đấu anh dũng, kiên cường, làm nên đại thắng mùa Xuân năm 1975, giải phóng hoàn toàn miền nam, thống nhất đất nước.
Bác từng mong ước:
“Bao giờ Nam - Bắc một nhà
Dân giàu nước mạnh thì ta vui lòng”
Ngày 30/4/1975 cả dân tộc Việt Nam đã cùng nhau hát vang bài “Như có Bác Hồ trong ngày vui đại thắng”.
Bài hát vẫn còn vang mãi đến ngày nay. Tên Bác và tên đất nước như hòa vào làm một “Việt Nam Hồ Chí Minh/Việt Nam Hồ Chí Minh”.
Một góc trung tâm Thành phố Hồ Chí Minh hôm nay. (Ảnh: Ngọc Hà/TTXVN)
Phát huy truyền thống “Thành đồng Tổ quốc,” nhân dân miền Nam hôm nay đã và đang, cùng nhân dân cả nước thực hiện đường lối đổi mới đất nước, hội nhập kinh tế quốc tế, góp phần xây dựng đất nước ngày càng đàng hoàng hơn, to đẹp hơn, như mong ước của Bác Hồ kính yêu.
Và mỗi tháng Năm về, kỷ niệm ngày sinh của Bác, người dân trên mọi miền Tổ quốc lại trào dâng lòng thành kính, nhớ Bác khôn nguôi./.
-----------------------------------------------------
(1) Đảng Cộng sản Việt Nam: Báo cáo chính trị của Ban chấp hành Trung ương Đảng tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IV, Nhà xuất bản Sự thật, Hà Nội, 1975, tr.5,6
(2) Hồ Chí Minh toàn tập, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1996, t.10, tr. 373
(3), (6) Hồ Chí Minh toàn tập, sđd, t.4, tr. 419
(4) Hồ Chí Minh toàn tập, sđd, t.4, tr. 246
(5) Sách “Giữ yên giấc ngủ của Người”, Nhà xuất bản Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2005, tr.18.
(7) Hồ Chí Minh toàn tập, sđd, t.7, tr. 356
(8) Hồ Chí Minh toàn tập, sđd, t.11, tr. 62
(9) Hồ Chí Minh toàn tập, sđd, t.12, tr. 509
Theo Minh Hiếu (TTXVN)