Chuyên đề gồm 3 chủ đề:

Chủ đề 1: Sự ra đời của nhà lao Vinh.

Chủ đề 2: Tôi luyện trong lửa đỏ.

Chủ đề 3: Tri ân.

  Với hơn 100 tư liệu, hình ảnh,  xuyên suốt chuyên đề là tái hiện quá trình ra đời, sự khắc nghiệt tàn bạo của nhà tù, sự anh Dũng bất khuất “lửa thử vàng gian nan thử sức” của các chiến sỹ cách mạng trong phong trào Xô Viết-Nghệ tĩnh nói riêng và cách mạng Việt Nam nói chung. Sự thành kính tri ân của thế hệ trẻ đối với các bậc tiền bối cách mạng.

 Nhà lao Vinh tồn tại 140 năm (1804 - 1945), là chứng tích tội ác phong kiến - thực dân. Đặc biệt, với tù nhân chính trị, nhà 

lao Vinh được coi là “địa ngục trần gian” bởi hàng loạt đòn tra tấn, bức cung dã man, 

tàn bạo của tụi cai tù. Các loại roi cao su, vặn thừng, roi gân bò, dùi cui, roi xương cá 

sấu thay nhau đánh túi bụi lên người tù; chúng còn dí điện, dùng đèn cồn đốt 10 ngón 

tay, lấy mâm đồng đốt nóng đỏ rồi bắt tù nhân ngồi lên, bắt quỳ phơi dưới nắng trên tổ kiến lửa, thả rắn rết chui vào người… Nhưng đồng thời là biểu tượng của tinh thần, khí tiết cách mạng kiên trung. Qua thời gian và biến động lịch sử, hiện nay nhà lao Vinh chỉ còn lại duy nhất 1 phần 

bốt gác, trong khuôn viên Bảo tàng Xô Viết Nghệ Tĩnh - vị trí nhà lao Vinh năm xưa, 

một khu Tượng đài tưởng niệm đã được dựng lên. Trong bảo tàng cũng còn lưu lại rất nhiều tài liệu, hiện vật, câu chuyện cảm động về tù chính trị tại nhà lao Vinh, mà mỗi câu chuyện điều là một bài học chân thực sinh động cho thế trẻ hôm nay và mai sau.